چرا تهرانی ها در مجلس "خانه تکانی" کردند؟

به قلم مهدی جابری/ مردم پایتخت به اصولگرایان تهران نشان دادند که اگر راه خود را "اصلاح" نکنند و در رفتار و کلام و عمل خود تجدیدنظر نکنند، به سراغ گزینه هایی خواهند رفت که قبلا از آنها ناامید شده بودند!

30 نامزد معرفی شده از سوی اصلاح طلبان برای دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در حوزه تهران یکجا به خانه ملت راه یافتند؛ آن هم با رای بالا و بدون دو مرحله ای شدن انتخابات در پایتخت! رفتار معنادار انتخاباتی در شهر تهران، تحلیل گران اجتماعی و سیاسی را بر آن داشته است تا به دنبال کشف راز، پیام ها و علت های آن باشند و البته تمام این تحلیل ها و نیز نوشتار حاضر را نمی توان کاملا صحیح و بی نقص دانست؛ چراکه تحلیل دقیق موضوع مستلزم انجام مطالعات، بررسی ها و تحقیق های آماری بر اساس سوالات، فرضیه ها، مدل های مفهومی، پرسشنامه ها و در نهایت تجزیه و تحلیل منطقی است.
با این حال به نظر می رسد که مردم پایتخت به مدد شبکه های مجازی اجتماعی، در کمترین زمان ممکن درباره رفتار انتخاباتی خود با یکدیگر به وحدت رسیدند؛ وحدتی که اصولگرایان و اصلاح طلبان برای دستیابی به آن و ارائه فهرست انتخاباتی، چند هفته زمان صرف کردند!

اصلاح طلب ها: این ما هستیم؟!
نتیجه انتخابات مجلس شورای اسلامی در سراسر کشور (منهای تهران) حاکی از پیروزی نامزدهای پیشنهادی اصولگرایان است اما نتیجه ای که در شهر تهران رقم خورد بیش از آنکه مردم را غافلگیر کند موجب تعجب اصلاح طلبان شد، چراکه برای آنها بسیار دور از ذهن بود که بتوانند به همین سادگی و مثل آب خوردن، تمام 30 نامزد پیشنهادی خود را به بهارستان برسانند.
دو روز بعد از برگزاری انتخابات، صادق زیبا کلام در یادداشتی که برای روزنامه آرمان نوشت نهایت تعجب و شگفتی خود را از نتیجه باورنکردنی این انتخابات در حوزه شهر تهران ابراز کرد: "کی و کجا می ‌توانستیم تصور کنیم که چهره ‌های و شخصیت‌ های جا افتاده اصولگرا نتوانند در یک انتخابات رقابتی برگزار شده به مجلس راه پیدا کنند؟ باورکردنی نیست ،اما اغلب چهره‌ هایی که لیدری جریان اصولگرایان را در دست داشتند از رفتن به مجلس بازماندند و چهره‌ های ناشناسی توانستند به راحتی آنان را شکست دهند و این عمق میزان اعتماد مردم به بزرگان اصلاحات است."
وی البته اذعان می کند که نامزدهای پیشنهادی اصلاح طلبان برای انتخابات، ناشناخته بودند و امیدی به پیروزی شان نبود: "همه می‌ دانیم بیش از دو سوم لیست تهران را افراد ناشناخته تشکیل می ‌دادند و صرفاً به‌ واسطه حمایت اصلاح‌ طلبان از این افراد است که امروز آنان توانسته‌اند چهره ‌های قدر و جا افتاده اصولگرایان را به راحتی شکست دهند."
واقعیت این است که اصلاح طلبان انتظار نداشتند که پس از عملکرد نامطلوب دولت های اصلاحات (در حوزه اقتصاد) در فاصله سال های 1376 تا 1384، و بعد از افزایش آمار تعطیلی کارخانه ها، بیکاری جوانان و افزوده شدن بر معضلات حوزه مسکن و ازدواج، مردم بار دیگر به آنها اعتماد کنند.
شاید بتوان گفت که رای قاطع مردم پایتخت به نامزدهای ناشناس اصلاح طلب، بیش از آنکه با هدف تایید اصلاحات باشد برخاسته از یک پیام معنادار است که در این تصمیم و حرکت نمادین وجود دارد.

اصولگرایان "اصلاح" شوند!
مردم شهر تهران با رفتار انتخاباتی خود نشان دادند که به برخی اظهارات، مواضع و اقدامات جریان اصولگرایی در تهران اعتراض دارند. مردم پایتخت به اصولگرایان تهران ثابت کردند که اگر راه خود را "اصلاح" نکنند و در رفتار و کلام و عمل خود تجدیدنظر نکنند، به سراغ گزینه هایی خواهند رفت که قبلا از آنها ناامید شده بودند!
مردم تهران برای نشان دادن اعتراض خود به اصولگرایان حتی مجبور شدند به فردی در فهرست پیشنهادی اصلاح طلبان رای قاطع دهند که قبلا از مخالفان سرسخت اصلاح طلبان بود و از چهره های شاخص اصولگرایی به شمار می رفت! تهرانی ها به یک فرد "اصولگرای اصلاح طلب شده" رای دادند و او را به رتبه دوم انتخابات در شهر تهران رساندند تا بگویند که ما حاضریم به فردی رای بدهیم که از موافقان سرسخت گشت ارشاد بوده (و هست!) و بارها در مجلس نسبت به عدم برخورد با آنچه او بی حجابی و فحشا و گناه می داند هشدار داده اما اکنون در لیست اصلاح طلبان قرار دارد!!

واقعیت این است که برای مردم تهران چندان مهم نبوده است که نام چه کسی را در برگه رای خود می نویسند! حتی اگر امروز از برخی مردم تهران سوال شود که دقیقا به چه کسانی رای داده اید، شاید نتوانند نام آن افراد را به یاد بیاورند!
از سوی دیگر، هدف مردم تایید کامل اندیشه ها، مواضع و اقدامات اصلاح طلبان نبوده است بلکه آنها می خواستند فرصتی چهار ساله به اصولگرایان تهران بدهند تا بیرون از ساختمان بهارستان، به سال های طولانی گذشته و عملکرد و مواضع خود بیندیشند تا شاید موفق به کشف این راز شوند که چرا تهرانی ها از آنها رویگردان شده اند.

اصلاح طلبان، رفتار "اصولی" داشته باشند
امروز مهمترین نیاز جامعه ما بویژه جوانان رفع شدن مشکلاتی است که در حوزه های اشتغال، مسکن و ازدواج وجود دارد؛ امروز کشور ما نیاز ضروری به حمایت از تولید داخلی دارد؛ ما در سال های طولانی تحریم متوجه شدیم که اتکا به اقتصاد نفتی بزرگترین اشتباه است و امروز می دانیم که اتکای دوباره به نفت، "آخرین" اشتباه است. بنابراین از اصلاح طلبان راه یافته به مجلس شورای اسلامی انتظار می رود که خاطرات تلخ و اشتباهات فاحش سال های 1376 تا 1384 را تکرار نکنند و به جای سیاسی بازی و سیاسی کاری، به فکر گشودن گره های اقتصادی از زندگی مردم باشند.
اصلاح طلبان اگر این فرصت چهارساله در مجلس را از دست بدهند، شاید مجددا برای سال های طولانی از سوی مردم رانده شوند و به این زودی ها و به همین سادگی ها نتوانند دوباره آرای مردم تهران را کسب کنند. انتظار پایتخت نشینان از اصلاح طلب های مجلس این است که مواضع، اندیشه ها و تصمیمات آنها "اصولی" باشد!